Wie regelmatig in de supermarkt komt kan het niet zijn ontgaan. In de schappen naast de gewone koemelk is een wereld aan andere opties verschenen. Het meeste te vinden bij de houdbare melk in het schap, maar ook in de koeling zijn meerdere opties. Is er dan iets mis met koemelk? Nou ja, dat hangt er vanaf of je koemelk goed kan verdragen. Daarnaast kan het kiezen van een plantaardige optie ook voortkomen uit ideële overwegingen (een vegan dieet bijvoorbeeld), smaak, voedselallergie of gewoon nieuwsgierigheid.

Welke plantaardige melk je het beste waarvoor kunt gebruiken? En wat zijn de voor- en nadelen? Dat lees je in deze blogpost. Plus het recept om zelf amandelmelk te maken!

Plantaardige melk kun je grofweg indelen in een aantal categorieën: melk op basis van graansoorten, noten, rijst, kokosnoot en soja. Zo heb je bijvoorbeeld havermelk, speltmelk, amandelmelk, hazelnootmelk, cashewmelk, rijstmelk, hennepmelk en sojamelk. Ga je kijken in het schap met de houdbare varianten, dan valt het volgende ook op: sommige melksoorten zijn ongezoet, bij notenmelk wordt soms vermeld ‘ongeroosterd’ en dan heb je nog melk die bestaat uit combinaties van verschillende producten, zoals rijstmelk met amandel en hazelnoot.

Kies voor een notenmelk waar ‘ongeroosterd’ op staat als je liever een zachtere smaak wilt. Kies voor ‘ongezoet’ als je liever een melk hebt zonder toegevoegde suikers. Heb je wat meer te besteden, dan kun je ook eens hennepmelk proberen. Deze melk bevat geen allergenen (net als rijstmelk), maar wel veel magnesium, ijzer en omega-3 vetzuren. Hennepmelk is te koop bij de reformwinkel.

In principe zijn de meeste plantaardige melksoorten prima alternatieven voor koemelk, maar verwacht geen hoge concentraties noten in de notenmelk. Daarbij wordt aan plantaardige melk vrij veel toegevoegd. Denk aan verdikkingsmiddel, suiker, aroma’s, vitamines (Calcium, D, E) en stabilisatoren. Als je zelf een (noten)melk maakt zit dit er allemaal niet in. Dat is dan wel weer iets bewerkelijker!

Zijn er dan verder geen nadelen? Jawel, helaas. Zo is er veel te doen over sojamelk. Sojamelk is rijk aan proteïnen en aminozuren, maar bevat ook stoffen die minder gezond zouden zijn. Veel sojamelk wordt gemaakt van genetisch gemanipuleerde sojabonen (te vermijden door biologisch te kiezen) en er zitten mogelijk stoffen in die ervoor zorgen dat andere vitaminen en mineralen uit voeding niet goed worden opgenomen. Ook zou er een stof in zitten die lijkt op oestrogeen en kan zorgen voor verminderde vruchtbaarheid. Dit alles is niet eenduidig wetenschappelijk bewezen, maar er wordt wel erg veel geschreven over de negatieve effecten van soja. Maak je je hier ook zorgen over, kies dan gewoon voor een ander plantaardig alternatief.

Dan nog even specifiek over kokosmelk – om verwarring te voorkomen. Je hebt kokosmelk en kokosroom in kleine pakjes en blikjes en het is te koop in de grotere (melk)pakken. Kokosmelk en room in kleine verpakking is geconcentreerd en geschikt voor desserts, curry, etc. Kokosmelk in een groot pak kun je gebruiken net als andere plantaardige melksoorten en is dunner en wat lichter van smaak. Kokosmelk bevat gezonde vetten, maar weer minder eiwitten.

Maar welke melk is dan waarvoor geschikt?

 

Cappuccino

Drink je graag een cappuccino of latte buiten de deur of ben je zelf in de weer met de melkopschuimer? Dan zul je merken dat niet alle plantaardige melk geschikt is om op te schuimen. Voor cappuccino kun je het beste kiezen uit soja- of havermelk. Beide melksoorten laten zich prima opschuimen. Persoonlijk zou ik daarbij ook kiezen voor een gezoete melk. Koemelk is van zichzelf ook iets zoetig en wanneer je bijvoorbeeld kiest voor een ongezoete sojamelk, dan smaakt dit toch wel echt heel ‘plantaardig’ in je koffie. De meeste horeca maakt dan ook gebruik van gezoete sojamelk. Pas wel op dat je de melk niet te heet verhit, de melk kan dan schiften en dat ziet er niet zo aantrekkelijk uit in je koffie.

Melksoorten die totaal ongeschikt zijn om op te schuimen zijn rijstmelk en notenmelk. Wel lekker in de koffie, maar geen schuim!

 

In de havermout

Eet je ’s ochtends graag een kommetje havermout, dan kun je in principe alle soorten plantaardige melk gebruiken. Let er wel op dat rijstmelk vrij weinig bindingskracht heeft, waardoor je wat extra havermoutvlokken moet toevoegen. Mijn persoonlijke voorkeur heeft amandelmelk. Het liefst zelfgemaakt. Je leest verderop hoe je dit makkelijk zelf kunt maken!

 

Pannenkoeken

Pannenkoeken bakken is geen enkel probleem met een plantaardige melk. Mooie pannenkoeken krijg je met sojamelk, rijstmelk of amandelmelk. De smaak van amandelmelk past goed bij pannenkoeken – zowel zoete als hartige – en komt naar mijn idee het meeste in de buurt van een pannenkoek met koemelk. Gebruik bij voorkeur amandelmelk uit een pak, dit maakt de pannenkoeken steviger dan bij zelfgemaakte melk.

Zin in pannenkoeken? Klik hier voor een simpel recept van appel cranberry rijstmelk pannenkoeken.

 

om zo te drinken

Dat hangt geheel van je eigen voorkeur af! Rijstmelk is lekker licht van smaak, notenmelk (meestal van geroosterde noten) is wat zwaarder. Sojamelk heeft toch wel een vrij specifieke smaak en is wat mij betreft meer geschikt om te gebruiken voor koffie of bereidingen.

Als je zin hebt om chocolademelk te maken is kokosmelk een goed idee. De kokossmaak past goed bij chocolade. Voor een lichte variant gebruik je kokosmelk uit een groot melkpak. Heb je zin in een volle, wat dikkere chocolademelk (een stuk vetter ook), gebruik dan een blikje of pakje kokosmelk. Je vindt daarvoor hier het recept.

 

Zelf amandelmelk maken

Wil je je dag beginnen met een havermout ontbijtje? Dan kun je in de volgende verhouding zelf amandelmelk maken. Je hebt dan nodig:

200 ml water
20 gr ongeroosterde amandelen met vliesje
eventueel extra: vanille extract, een schepje suiker of honing

1. Zet de amandelen in een kommetje water een nacht weg (of minimaal 6 uur) om te wellen.

2. Giet de amandelen af en schenk er kokend water overheen. Laat een minuutje staan en spoel dan koud af.

3. De vliesje kunnen nu makkelijk van de amandelen worden gehaald door er licht in te knijpen. De vliesjes gebruik je verder niet.

4. Gooi de geblancheerde amandelen nu in de blender met 200 ml water en eventueel een drupje vanille-extract en laat op de hoogste stand ongeveer een minuut blenden. Wil je liever een iets gezoete melk, voeg dan een scheutje agave-siroop, honing of een schepje suiker toe.

5. Gebruik de melk zo, of zeef door een kaasdoek. Wil je de melk zo drinken, dan kun je deze het beste wel door een zeef halen. Leg dan een kaasdoek of schone theedoek in een zeef boven een kom. Giet de melk erdoorheen en wring de pulp die achter blijft uit. De pulp kun je vervolgens gebruiken voor taarten of koekjes (amandelmeel).

Voor een havermout ontbijt is het niet nodig om de melk door een  kaasdoek te halen. De ‘pulp’ die er in zit lost volledig op in de havermout. Dit scheelt niet alleen werk, maar maakt je ontbijt ook lekker voedzaam!

Amandelmelk is enkele dagen houdbaar in de koelkast, dus je zou ook in één keer een grotere hoeveelheid kunnen maken in dezelfde verhouding. Even roeren of schudden voor gebruik.

Je kunt in een soortgelijk proces – in dezelfde verhouding (10 gram noten/zaden op 100ml water) – ook zelf melk maken met cashews, hazelnoten of zelfs zonnebloempitten. Experimenteer vooral!

 

Gebruik jij wel eens plantaardige melk? En wat is jouw favoriet?

 

♥ meisjevanhetlicht